Cốm non, một đặc sản của mùa Thu tại Hà Nội, là món quà quý giá được tạo nên từ những hạt lúa non tươi sữa. Khi ghé thăm thủ đô Hà Nội, chúng ta thường lựa chọn mang theo món quà đặc sản mang tên cốm Hà Nội. Tuy nhiên, không phải ai cũng am hiểu cách lựa chọn loại cốm non thơm ngon, ngọt béo này.
Cốm non
Cốm là gì?
Nguyên liệu chủ yếu để chế biến món ẩm thực này là lúa nếp non. Để tạo ra mùi vị thơm ngon đúng tiêu chuẩn cho món cốm, người ta thường ưa thích lựa chọn lúa nếp cái hoa vàng. Ngoài ra, cũng có những loại lúa nếp khác như lúa lương phượng, lúa nếp thơm, nếp tan, nếp quýt, và nếp hoa, được ưa chuộng và sử dụng.
Lúa non cần phải trải qua nhiều giai đoạn chế biến công phu, tỉ mỉ mới tạo nên mẻ cốm có hương vị ngọt ngào như sữa, được bao trùm bởi hương thơm thoang thoảng của lá sen. Những hương vị tươi mát và ngọt ngào này đã làm cho bao nhiêu trái tim bị mê mải.
Cốm được phân thành các loại như: cốm đầu mùa, cốm giữa mùa hoặc cốm cuối mùa, cốm non, cốm mộc, cốm hồ,...
Cốm làng Vòng là gì?
Cốm làng Vòng là một dạng cốm được sản xuất bởi cư dân tại làng Vòng
Cốm làng Vòng là một dạng cốm được sản xuất bởi cư dân tại làng Vòng, một ngôi làng có lịch sử lâu đời, nằm tại thôn Hậu, xã Dịch Vọng (nay đã thuộc quận Cầu Giấy, Hà Nội).
Loại cốm non này sở hữu hương vị thơm ngon và mát mẻ, được bọc trong hai lớp vỏ: lớp bên trong là lá ráy, giúp bảo quản cốm luôn mềm và dẻo, còn lớp bên ngoài là lá sen, mang đến một hương thơm tinh tế, thoang thoảng. Người ta sử dụng sợi rơm vàng buộc bên ngoài, tạo nên hình ảnh sinh động về cuộc sống nông thôn.
Cốm dẹp là gì?
Cốm dẹp là một món ăn không còn xa lạ trong ẩm thực Việt Nam
Cốm dẹp là một món ăn không còn xa lạ trong ẩm thực Việt Nam. Xuất phát từ người Khơ Me, món ăn này đã lan tỏa vào cộng đồng người Việt và phổ biến tại các tỉnh như Trà Vinh, Sóc Trăng.
Nguyên liệu cho cốm dẹp được chọn từ những hạt nếp vừa đỏ đuôi, chưa chín mọng, hạt vẫn mềm, sau đó được giã nhuyễn bằng cối bồng. Thường cốm dẹp được tạo ra trong khoảng tháng 10 hoặc 11, thời kì mà người dân làng mừng vụ mùa mới.
Cách chế biến loại cốm này cũng tương tự như cốm làng Vòng, bao gồm việc rang và giã nhằm tạo ra hương vị đặc trưng. Tuy nhiên, điểm khác biệt nằm ở việc người làm thường trộn cốm với đường, nước cốt dừa và để cốm ủ trong vài tiếng, giúp cốm trở nên mềm mịn và ngon hơn.
Cốm non Hà Nội
- Màu sắc: Màu sắc của cốm đóng vai trò quan trọng, nếu bạn không thể nhận biết màu sắc chuẩn của cốm non, thì khả năng bị lừa bởi người bán hàng sẽ rất cao. Cốm non có màu xanh non, không phải màu vàng nhạt hoặc màu xanh mướt của những chất tạo màu nhân tạo mà thường bị nhầm lẫn.
- Hình dáng: Bạn cần chú ý đến hạt cốm được làm từ lúa nếp chắc. Có nhiều loại cốm khác nhau như cốm chiên, cốm tròn, cốm dẹp... Cốm được làm từ lúa nếp hoa vàng được xem là loại cốm ngon nhất, điều này được những người thường xuyên thưởng thức cốm đồng lòng thừa nhận.
Tuy nhiên, do nhu cầu tiêu thụ cốm ngày càng tăng, nhiều nông dân không còn trồng lúa nếp hoa vàng cho cốm mà chuyển sang các loại lúa nếp khác để tăng năng suất.
Vì thế, khi mua cốm, bạn cần chú ý đến hạt cốm được làm từ lúa nếp chắc, mỏng và dẻo. Bằng cách nhẹ nhàng cắn vào hạt cốm, bạn có thể cảm nhận sự đàn hồi, vị bùi và hương thơm mát của cốm.
- Thời điểm mua: Cốm đóng vai trò biểu tượng cho mùa thu tại Hà Nội, do đó, thời điểm mùa thu chính là khoảng thời gian mà cốm được thu hái. Nếu bạn muốn mua cốm, nên lựa chọn vào buổi sáng, khi loại cốm bày bán lúc này thường là cốm mới, mang hương thơm quyến rũ, đảm bảo khi ăn sẽ không bị cứng hoặc đã hỏng.
Cốm Hà Nội
Ngược lại, nếu mua cốm non vào buổi chiều, có thể đó là những cốm cũ đã tồn đọng từ buổi sáng, hương vị của chúng tại thời điểm này không thể so sánh được với cốm mới trong buổi sáng.
Cốm có rất nhiều cách để thưởng thức. Bạn có thể ăn trực tiếp hoặc sáng tạo thành các món bánh cốm, cốm xào, hay chè cốm... Mỗi món mang theo sức hấp dẫn riêng, nhưng không gì vượt qua việc thưởng thức những hạt cốm nguyên bản.
Cách bảo quản tươi
Nếu bạn mua cốm tươi, thì việc bảo quản sẽ phức tạp hơn so với việc bảo quản cốm khô. Vì thế, nếu bạn muốn thưởng thức cốm tươi, hãy mua chỉ vừa đủ, không nên mua quá nhiều, vì khi để lâu, hương thơm quyến rũ của cốm tươi sẽ bị mất đi.
Cốm khô cũng có nhiều loại khác nhau như cốm, cốm dẹp, cốm tròn... Khi mua các loại cốm này, hãy bảo quản chúng riêng biệt để tránh làm mất mùi vị đặc trưng của từng loại. Nếu không, khi bạn thưởng thức, bạn có thể bị mất đi hương vị độc đáo của từng loại cốm.
Hãy bảo quản cốm đúng cách để tránh làm mất mùi vị đặc trưng
Hãy luôn ghi nhớ việc bảo quản cốm sau khi mua, đặc biệt là ở những nơi khô ráo để tránh cốm bị ẩm mốc, dẫn đến tình trạng hỏng và mất đi vị ngon đặc biệt của cốm.
Thường thì các bà mẹ thường có quan niệm rằng khi có tủ lạnh, thì bất kỳ thứ gì cũng có thể bảo quản lâu, nhưng điều này không áp dụng cho cốm. Không nên để cốm ở ngăn mát của tủ lạnh hoặc ở nhiệt độ phòng quá lâu. Điều này có thể làm cho cốm non trở nên cứng hơn và mất đi hương thơm tinh tế. Vì vậy, hãy mua đúng số lượng cốm cần thiết để đảm bảo sự tươi ngon và ngon lành.
Ngoài ra, cốm cũng có thể được biến tấu thành nhiều món ăn khác nhau như cốm dẹp trộn với nước dừa, chè cốm, cốm xào, xôi cốm, chả cốm... Mỗi món ăn mang đến một hương vị độc đáo và mới mẻ cho những người thưởng thức.
4 món ngon được chế biến từ cốm non
Cốm mộc
Cốm mộc là cách gọi khác của cốm tươi. Cốm mộc ngon có hạt mỏng, mềm, và dẻo. Để thưởng thức đúng vị, món này thường được kết hợp cùng chuối tiêu. Cốm tươi thường được làm từ lúa nếp non đầu mùa, khi hạt còn dẻo và mang hương thơm đặc trưng.
Cốm mộc là cách gọi khác của cốm tươi có hạt mỏng, mềm
Hình ảnh những người bán cốm tươi đóng gói bằng lá sen hoặc lá dong trên gánh hàng rong dường như trở nên thân thuộc với người dân thủ đô mỗi khi mùa thu về. Mỗi gói cốm tươi thơm ngon thường có giá từ khoảng 20.000 - 30 .000 đồng.
Bánh cốm
Bánh cốm là một món ăn truyền thống có tuổi đời lâu, gắn liền với ẩm thực Hà Nội. Những hạt cốm được giã nhuyễn, tạo thành lớp vỏ dẻo, sau đó kết hợp với đường kính trắng. Bánh sau đó được nhồi nhân đỗ xanh và dừa bên trong và bọc lại. Khi ăn, bánh cốm có vị thơm dẻo, vừa ngọt phải mức.
Bánh cốm là một món ăn truyền thống có tuổi đời lâu
Món bánh cốm này có thể được tìm thấy tại nhiều nơi ở Hà Nội, nhưng nơi có thể tìm thấy bánh cốm chuẩn vị và chất lượng cao là phố Hàng Than. Trên con đường này, có nhiều cửa hàng bán bánh cốm theo công thức gia truyền, duy trì hương vị truyền thống của món ăn này.
Chả cốm
Một món ăn phổ biến trên bàn ăn của người Hà Nội vào mùa thu là chả cốm. Chả cốm chiên giòn nóng hổi, có vỏ ngoài vàng rực, mang hương vị ngọt ngào của thịt, cùng với độ dẻo của những hạt cốm tươi xanh non bên trong, pha trộn với hương thơm nhẹ của lá sen.
Chả cốm chiên giòn nóng hổi
Chả cốm là một món ăn dễ làm, được chế biến từ những nguyên liệu đơn giản bao gồm giò sống (thịt mọc), thịt heo xay, cốm tươi, hạt tiêu, và mắm. Thường thì món ăn này được chiên giòn và thường được ăn kèm với cơm nóng hoặc bún đậu mắm tôm, tạo nên một hương vị độc đáo và ngon lành.
Chè cốm
Nếu bạn đang tìm kiếm một món chè ngon, thanh mát mà không quá ngọt, bạn có thể thử món chè cốm. Chè cốm xanh mềm dẻo thường được kết hợp với chè hoặc nước hoa nhài, tạo nên hương vị dịu nhẹ của mùa thu. Món chè này kết hợp sự dẻo ngon của cốm, đậu xanh bùi bùi và hương thơm của hoa nhài.
Chè cốm ngon, thanh mát mà không quá ngọt
Tại Hà Nội, không có nhiều cửa hàng bán chè xôi cốm. Để thưởng thức món ăn này, bạn có thể tìm đến các hàng chè trên phố Gia Ngư. Tại đây, bạn có thể tìm thấy nhiều loại chè truyền thống của Hà Nội như chè kho, chè thập cẩm, chè sen. Mỗi ly chè xôi cốm tại những quán này thường có giá khoảng từ 15.000-20.000 đồng.
Cốm xào
Xôi chè và cốm xào tạo thành một bộ đôi ngon miệng được lòng của những thực khách trong những ngày thu ở Hà Nội. Cốm xào mang trong mình hương vị bình dị, đích thực của thủ đô Hà Nội, với cốm dẻo, thơm ngon, nóng hổi, kết hợp hoàn hảo cùng sợi dừa bùi bùi, khiến thực khách cảm thấy ấm lòng và thêm yêu quý cái lạnh của đất Hà thành.
Cốm xào mang trong mình hương vị bình dị của thủ đô Hà Nội
Cốm xào có quy trình chế biến đơn giản nhưng lại mang trong mình hương vị khó quên. Cốm non được rang kỹ cùng với đường, dừa nạo, sau đó được bọc gọn bên trong lá sen. Hương vị của cốm xào có điểm tương đồng với chè lam, nhưng lại thơm ngon và ngậy hơn.
Ăn cốm non vào mùa thu Hà Nội vẫn là ngon nhất mặc dù mỗi năm có đến hai mùa lúa. Bài viết trên đã giới thiệu cho bạn biết thêm về cốm non cũng như cách chọn mua và chế biến món ăn từ chúng. Hãy thưởng thức ngay để cảm nhận được hương vị tươi ngon của món ăn này nhé.